Zielistka – jakie ma odmiany i jak o nią dbać?

Zielistka – Pochodzenie

Liczne gatunki z tego rodzaju występują w tropikalnych rejonach niemal całego świata. Gatunek uprawiany jako roślina doniczkowa do mieszkań pochodzi z Afryki Południowej. Został naturalizowany w wielu regionach świata, np. w Australii. W krajach o cieplejszym klimacie jest uprawiany w ogrodach i parkach jako roślina okrywowa. Chlorophytum należy do rodziny szparagowatych (Asparagaceae).

Zielistka – Właściwości

Zielistka Sternberga zalicza się do najcenniejszych roślin oczyszczających powietrze ze szkodliwych związków. Pochłania m.in. formaldehydy, ksylen, tlenek, aceton, amoniak i metale ciężkie. Jednocześnie zmniejsza promieniowanie elektromagnetyczne. Tym samym w pewnym stopniu niweluje szkodliwość farb, lakierów, dymu z kominka i dymu tytoniowego. Zielistka jest także polecana do gabinetów, biur i pomieszczeń, w których korzysta się z wielu urządzeń elektronicznych.

Gatunki i odmiany

Rodzaj Chlorophytum liczy ponad 100 gatunków, ale jako roślina uprawna do ozdoby mieszkań znalazł zastosowanie tylko jeden gatunek Chlorophytum comosum zwany zielistką Sternberga.

Z mięsistych korzeni wyrasta rozeta gęsto ułożonych lancetowatych liści. Liście szerokości 1-2,5 cm i długości 20-40 cm. U gatunku botanicznego liście są czysto zielone, ale wyhodowano odmiany o barwnych liściach. Odmiana „Variegatum” ma liście biało paskowane, a odmiana „Picturatum” ma liście zielone z żółtymi pasami biegnącymi pośrodku liścia.

Zielistka – odmiany modne w ostatnich latach:

Zielistka Sternberga ‘Irish’
U zielistki ‘Irish’ środek blaszki liściowej jest zielony, a obrzeża mają żółtą barwę. Roślina ma mniejszą tendencję do przewieszania się w porównaniu z innymi odmianami. Pokrój jest bardziej strzelisty.

Zielistka Sternberga ‘Lemon’
Zielistka ‘Lemon’ wykształca liście o barwie limonkowej. Z upływem czasu przebarwiają się na zielono.

Zielistki z serii ‘Bonnie’
Zielistka 'Bonnie’ ma liście paskowane, zielono-kremowo-żółtawe, z tendencją do silnego skręcania. Taką samą cechę wykazuje odmiana ‘Green Bonie’ Nie posiada jednak wariegacji, jej liście są jednolite, ciemnozielone.

Do unikatów w świecie roślin pokojowych można zaliczyć Chlorophytum orchidastrum ‘Green Orange’. Tworzy kępy o wysokości do 50 cm. Liście są szerokolancetowate, ciemnozielone z atrakcyjnymi, jaskrawymi, pomarańczowymi ogonkami liściowymi. Ma podobne wymagania uprawowe co bardziej znany kuzyn Chlorophytum comosum.

Zielistka – Wymagania i uprawa

Zielistka nie ma dużych wymagań uprawowych, z łatwością dopasowuje się do warunków otoczenia. Rzadko sprawia problemy, o ile zapewni się jej właściwe stanowisko i podłoże, a oprócz tego regularnie podlewa. Ponadto roślinę warto często zraszać (najlepiej wodą przegotowaną lub przefiltrowaną).

Zielistka – stanowisko

Optymalne stanowisko dla zielistki Sternberga to duża ilość światła rozproszonego. Dlatego najlepiej ustawiać ją w pobliżu okna w słonecznych pomieszczeniach bądź na parapecie okna północnego. Nie lubi bezpośredniego nasłonecznienia. W dużym zacienieniu rośnie słabiej, liście są mniejsze, słabiej wybarwione, rzadziej kwitnie i tworzy mniej sadzonek. Warto przy tym pamiętać, że odmiany jednolicie zielone są mniej wrażliwe na prażące słońce i niedobór światła od odmian o liściach paskowanych. Zielistkę często uprawia się na regałach i w makramach. Nadaje się do uprawy w ogrodach wertykalnych. To polecana roślina do sypialni i kuchni, także takich, w których używa się kuchenek gazowych. Może rosnąć w pomieszczeniach gorących, ciepłych i chłodnych (17-18ºC). Nie toleruje spadków temperatury poniżej 10ºC.

Zielistka – podlewanie

Roślinę podlewa się obficie latem (nawet 2-3 razy w tygodniu), umiarkowanie wiosną i jesienią (np. co 5-7 dni) i rzadko zimą (co 7-10 dni). Dokładna częstotliwość podlewania zależy od warunków, głównie od temperatury powietrza i stanowiska. Istotne, aby roślinę podlewać dopiero, gdy podłoże przeschnie (a wierzchnia warstwa jest całkowicie sucha). Zielistka lepiej reaguje na krótkotrwałą suszę niż ustawiczne zalewanie (ryzyko gnicia korzeni).

Zielistka – podłoże

Jaka ziemia dla zielistki jest najlepsza? Roślina ma małe wymagania pod tym względem. Ważne, aby podłoże było przepuszczalne, bez tendencji do długotrwałego zatrzymywania wody. Najczęściej wykorzystuje się uniwersalną ziemię dla roślin pokojowych. Zaleca się dodać do niej trochę drobnego keramzytu, dla zwiększenia przepuszczalności. Oprócz tego z wymienionego materiału usypuje się drenaż na dnie donicy.

Zielistka – kwitnienie

Kwitnienie zielistki najczęściej przypada na lato. Nie jest spektakularne: wykształca drobne, białe kwiaty zebrane grupami na długich, elastycznych pędach. Pozostawia się je, gdyż po kwitnieniu pojawiają się „zaszczepki”, tj. nowe sadzonki. Mocno rozrośnięta zielistka tworzy kilka „pięter” z sadzonkami. Jest rośliną wieloletnią krótkowieczną, po kilku latach może stracić ozdobny pokrój. Wtedy zastępuje się ją nową sadzonką.

Zielistka – rozmnażanie

Rozmnażanie jest bezproblemowe, ponieważ wystarczy odciąć od rozłogu młodą roślinę z zaczątkiem korzeni i posadzić do doniczki. Postawiona w ciepłym miejscu szybko się ukorzeni. Nie ma potrzeby umieszczać jej w pojemniku z wodą. Sadzonki często mają już wykształcone korzenie, zwłaszcza u roślin regularnie zraszanych, uprawianych w pomieszczeniu o umiarkowanej wilgotności powietrza (np. powyżej 50%).

Zielistka – Choroby i zła pielęgnacja

Choroby zielistki Sternberga najczęściej wynikają z błędów pielęgnacyjnych i niewłaściwych warunków. Są fizjologiczne, niepatogeniczne, często odwracalne. Należy ograniczyć szkodliwy czynnik lub dostarczyć roślinie takiego, którego brakuje. Rzadko dochodzi u zielistki do porażenia chorobami wywołanymi przez patogeny, np. grzyby.

Zielistka – wiotkie liście

Wiotkie liście zielistki są objawem niedoboru wody. Następny symptom to brązowienie i schnięcie Roślinę wystarczy podlać. Jeśli susza nie była długotrwała, zielistka szybko podnosi liście i wraca do poprzedniego stanu.

Zielistka – suche końcówki

Suche końcówki liści zielistki to objaw niedostatecznie wilgotnego powietrza, rzadziej nadmiernego nasłonecznienia. Gatunek ma niewielkie wymagania, jednakże podobnie jak większość roślin pokojowych cierpi, gdy powietrze w pomieszczeniu jest suche (wilgotność poniżej 40%). Aby zapobiec obsychaniu końcówek roślinę powinno się często zraszać, a ponadto korzysta się z nawilżacza powietrza. Jest to szczególnie istotne zimą, przy uruchomionym centralnym ogrzewaniu.

Zielistka – żółknące liście

Żółknięcie liści to typowy objaw nadmiaru wilgoci u roślin pokojowych, także zielistki. Dochodzi wtedy do całkowitego żółknięcia pojedynczych blaszek liściowych. Podlewanie trzeba ograniczyć. Jeśli podłoże jest często mokre, słabo wysycha i nieprzyjemnie pachnie roślinę należy przesadzić (nawet do tej samej donicy) wymieniając część ziemi.

FAQ:

Czy zielistka może być na dworze?

Zdarza się, że zielistka jest uprawiana na balkonie bądź w ogrodzie, np. w wiszących pojemnikach. Jednakże uprawia się ją jedynie przez lato, później trzeba przenieść ją do pomieszczenia. Jest wrażliwa na niskie temperatury.

Zielistka – jak rozmnażać?

Najpraktyczniejszy sposób został opisany powyżej – rozmnażanie przez oddzielanie nowych sadzonek. Jeśli roślina przez długi czas ich nie wytwarza przyczyną może być niedobór światła lub zbyt częste podlewanie. Opcjonalnym sposobem rozmnażania jest podział rośliny.

Czy zielistka jest trująca?

Zielistka Sternberga nie jest trująca dla kota, psa i domowników. Nie zachodzi niebezpieczeństwo zatrucia przy „podskubywaniu”. Nie jest także gatunkiem jadalnym. Jeśli zwierzaki podgryzają rośliny pokojowe (niektóre gatunki są dla nich niebezpieczne) warto zdecydować się na uprawę…kociej trawy.