Aloes
Aloes to roślina, która nie od dziś cieszy się sporym zainteresowaniem. Szczyt jej popularności przypadał na czasy PRL-u, a więc z pewnością zna ją niejedna babcia, mama — a może nawet i Ty. Aloes świetnie nadaje się nie tylko do urozmaicenia wyglądu każdego pomieszczenia, ale przede wszystkim wykazuje szerokie działanie prozdrowotne. Stosuje się go do produkcji naturalnych kosmetyków, kremów i szamponów, bywa także dodatkiem do wody. Warto więc mieć na swoim parapecie chociaż jeden egzemplarz tej niezwykłej rośliny. Najpierw jednak należałoby dowiedzieć się co nieco o samym aloesie.
Pochodzenie aloesu
Aloes należy do rodziny Asphodelaceae (Liliaceae). Jest to wieloletnia roślina krzewiasta lub drzewiasta o soczystej zielonej barwie. Pochodzi z suchych rejonów Ameryki Południowej, choć rośnie na takowych także w Afryce, Azji i Europie. Podobnie jak kaktus należy do grupy sukulentów, czyli roślin, które wykształciły się w warunkach z ograniczoną dostępnością wody i są w stanie w nich przeżyć. Cechę charakterystyczną aloesu stanowią jego trójkątne, mięsiste liście z ząbkowanymi krawędziami. Roślina składa się z wielu składników, które mają korzystny wpływ na organizm człowieka — stąd też całe jej lecznicze działanie. Zawiera w sobie m.in. witaminy, minerały, cukry, enzymy, kwasy salicylowe oraz aminokwasy. Jest szeroko wykorzystywana, przede wszystkim w produkcji żywności, kosmetyków, suplementów diety czy produktów ziołowych.
Gatunki i odmiany aloesu
Łączna liczba odkrytych przez naukowców gatunków aloesu sięga 350, choć w niektórych źródłach podaje się, że jest ich 400-500, a więc nie sposób wymienić wszystkich. Zamiast tego warto skupić się na tych, które są najczęściej spotykane i wykorzystywane.
Do najpopularniejszych odmian aloesu leczniczego należą:
- aloes zwyczajny (aloe vera) — najczęściej spotykany gatunek aloesu i jedyny, który nie jest objęty ochroną. Stanowi rozetę grubych, mięsistych liści o mieczykowatym kształcie, których brzegi porastają kolce. Aloes zwyczajny zawiera m.in. witaminy A, C, E i B12 oraz kwas foliowy. Dzięki temu znajduje zastosowanie przede wszystkim w medycynie i kosmetyce.
- aloes drzewiasty (aloe varborescens) — jeden z pierwszych aloesów, które trafiły z Afryki Południowej do Europy. Nazwę prawdopodobnie zawdzięcza gorzkiemu smakowi soku z jego liści. Te zaś są niebieskoszare i kolczaste na brzegach. Leki na bazie aloesu drzewiastego stosuje się głównie w leczeniu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych, a także przy wsparciu pracy układu immunologicznego.
- aloes kolczasty, inaczej uzbrojony (aloe ferox) — zazwyczaj osiąga wysokość do 3 metrów. Jego liście układają się w rozetę i tworzą pióropusz na szczycie pnia rośliny. Są masywne i matowe, o szarozielonym kolorze. Ich brzegi pokrywają czerwone kolce. Aloes kolczasty również należy do grupy aloesów leczniczych.
Inne typowe odmiany:
- aloes tygrysi, inaczej pstry (aloe variegata) — uważany za najlepszy ozdobny gatunek aloesu
- aloes ościsty (aloe aristata) — z wyglądu bardzo przypomina haworsję, przez co obie te rośliny bywają trudne do rozróżnienia
- aloes niski (aloe humilis) — liście tworzą zwartą rozetę zakończoną białymi kolcami. Nazwa humilis oznacza „trzymanie się blisko ziemi”
- aloes wielkolistny (aloe polyphylla)
- aloes kołczanowy (aloe dichotoma)
W zależności od konkretnej odmiany aloesu, znajdzie on zastosowanie zarówno jako roślina ozdobna, jak i lecznicza.
Pielęgnacja i uprawa aloesu
Aloes to niezwykle wytrzymała i bardzo łatwa w utrzymaniu roślina. Jest odpowiednia dla osób początkujących, zapominalskich i zapracowanych. Aloesy magazynują wodę i składniki mineralne w liściach, co pozwala im przetrwać w suchym, pustynnym klimacie. Ich liście nie są podatne na choroby. Wystarczy podlewać ją mniej więcej raz na dwa tygodnie, kiedy ziemia już wyschnie. Jednak uważaj: zbyt duża ilość wody może sprawić, że aloes zacznie gnić, dlatego kieruj się zasadą, że lepiej, by ziemia była nieco za sucha niż nieco za mokra. Ziemię należy nawozić raz na miesiąc, tylko w okresie wzrostu rośliny.
Z Aloesu można robić kosmetyki, napoje, okłady natomiast należy robić je z liści, które wyhodujemy samodzielnie i mają około dwóch lat. Rośliny, które trafiają do sklepów ogrodniczych nie są poddawane takim restrykcjom jak rośliny do spożywania lub kosmetyczne. Z tego powodu uprawiając je samodzielnie w domu mamy pewność, że nie mają w sobie szkodliwych substancji a wyłącznie to to czym je nakarmimy.
Stanowisko
O aloesie można powiedzieć, że jest bardzo wyrazisty i takie też powinny być miejsca do jego przechowywania. Aloes lubi jasne, nasłonecznione miejsca. Latem możesz wystawić go na balkon, a zimą pamiętaj o odpowiednim oświetleniu — niewłaściwe może spowodować, że roślina wyblaknie.
Aloes to popularna roślina lecznicza i ozdobna. Jest bezproblemowa w pielęgnacji, dlatego może ją mieć niemalże każdy. Stosując się do zasad obchodzenia się z nią, zyskasz pewność, że będzie Twoim towarzyszem jeszcze przez długi czas.