Zamiokulkas – Zamioculcas
Pochodzenie
Zamioculcas jest byliną, pochodzi z suchych terenów Afryki Wschodniej. Częścią podziemną zamiokulkasa jest grube, mięsiste kłącze, w którym roślina gromadzi zapasy wody.
Część nadziemna, to okazałe liście, których grube, mięsiste, u nasady mocno zgrubiałe ogonki liściowe wyrastają bezpośrednio z kłącza. Na ogonkach liściowych osadzone są naprzemianlegle mięsiste, ciemnozielone listki. Roślina jest tak zbudowana, że może gromadzić wodę we wszystkich organach części nadziemnej i podziemnej.
Gatunki i odmiany
Do uprawy w mieszkaniach poleca się gatunek Zamioculcas zamiifolia (syn. Zamioculcas loddigesii), zamiokulkas zamiolistny.
Część podziemną rośliny stanowi bulwiaste kłącze, bulwy kłącza kształtem przypominają bulwy ziemniaka. Są mięsiste, szkliste, mocno nawodnione. Bulwy są bardzo wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne, uszkodzone łatwo zagniwają.
Część nadziemną stanowią wielkiej urody liście, które wyrastają bezpośrednio z kłącza. Liść zbudowany jest z długiego, mięsistego ogonka liściowego, na którym osadzone są pojedyncze listki długości 6-8 cm. Ogonki liściowe są sztywne, u dołu mocno zgrubiałe, w kolorze zielonym, ale z wiekiem lekko brunatnieją. Niemal na całej długości ogonka osadzone są owalne, mięsiste, ciemnozielone, pięknie błyszczące listki. U starszych roślin liście mogą mieć długość 1 m.
Zamiokulkas rośnie wolno. Roślina wypuszcza liście 2 razy do roku: raz zazwyczaj w styczniu-lutym, drugi raz pod koniec lata, przeważnie w sierpniu. Na młodej roślinie wyrasta rocznie od 2-6 liści. Kilkuletnie, będące w dobrej kondycji egzemplarze wypuszczają jednorazowo nawet 5-7 liści. Stare, wieloletnie rośliny mają tendencję do wytwarzania grubego, łuskowatego kłącza, które rozrasta się na boki nad poziomem doniczki. Na kłączu pojawiają się nowe liście i w ten sposób roślina poszerza swoją objętość. Starsze egzemplarze, zwłaszcza takie, które mają stresujące warunki uprawowe mogą zakwitać. Kwiatostanem jest kolba, która wyrasta nisko nad podłożem, jest mało widoczna i mało ozdobna.
Pielęgnacja i uprawa
Roślina zamiokulkasa ma małe wymagania świetlne, dobrze rośnie w miejscu jasnym do półcienistego . Nie lubi bezpośredniego nasłonecznienia, intensywne promieniowanie słoneczne może powodować powstawanie plam na liściach. Temperatura pokojowa przez cały rok, nie niższa niż 18oC.
Podłoże w doniczce powinno być stale wilgotne. Roślina nie lubi dużych ilości wody, zatem nie może stać w wodzie. Po każdym podlewaniu trzeba sprawdzić czy w osłonce nie została woda. Ponieważ roślina gromadzi wodę w mięsistych organach, to dobrze znosi krótkotrwałe okresy przesuszania podłoża. Zasadą przy zamiokulkasie jest lepiej przesuszać niż nadmiernie podlewać.
W miesiącach od połowy lutego do końca sierpnia, raz na 3-4 tygodnie, dobrze jest podlać roślinę niskim stężeniem nawozów, mieszanką nawozową z małą zawartością azotu. Nawozem podlewać na wcześniej nawilgocone podłoże.
Zamiokulkas nie ma specjalnych wymagań, co do wilgotności powietrza, dobrze się czuje w ogrzewanych mieszkaniach.
Młodą roślinę można przesadzać w miarę potrzeby, najczęściej, gdy bulwy zaczynają rozsadzać doniczkę. Starsze rośliny nie wymagają częstego przesadzania, zamiokulkas nie lubi dużych doniczek. Ważną zasadą jest, aby nie przesadzać rośliny w okresie wypuszczania nowych liści. Z zabiegiem przesadzania należy wówczas poczekać, aż młode liście dojrzeją, będą ciemnozielone i sztywne. Podczas przesadzania należy uważać, aby nie uszkodzić bulw i mięsistych korzeni. Na dno doniczki dobrze jest dać drenaż, będzie on dodatkowym zabezpieczeniem dla korzeni przed nadmiarem wody gromadzącej się na dnie doniczki.
Dobrym podłożem będzie uniwersalna ziemia ogrodnicza na bazie torfu wysokiego.
Rośliny zamiokulkasa rozmnaża się przez ukorzenianie sadzonek liściowych. Sadzonką liściową w tym przypadku jest listek oderwany od grubego ogonka liściowego. Kilka takich listków należy umieścić obok siebie w wilgotnym podłożu i czekać aż się ukorzenią a następnie wytworzą bulwy. Nowa roślina musi wpierw zbudować cześć podziemną, bo dopiero z bulw wyrastają nowe liście. Jest to długotrwały proces. Zamiokulkasa można też rozmnażać przez podział karpy, ale trzeba to zrobić bardzo umiejętnie, rozrywając karpę tak, aby nie uszkodzić bulw i korzeni. Do podziału karpy nie należy używać ostrych narzędzi. Skaleczone bulwy łatwo zagniwają i można stracić obydwie rośliny.
Gdzie przechowywać- najlepsze miejsce
Młode rośliny dobrze będą się czuły na parapecie okna wschodniego lub północnego. Większe egzemplarze można umieścić w pobliżu okna wschodniego lub północnego, w odległości nie większej niż 1,5 -2 m, lub w odległości 3-4 m od okna zachodniego lub południowego. Trzeba pamiętać, aby roślina nie była narażona na bezpośrednie promieniowanie słoneczne.
Jeśli na co dzień roślina stoi w miejscu zacienionym, to na czas wypuszczania nowych liści powinno się ją przestawić w miejsce dobrze oświetlone i pozostawić tam do czasu, aż nowe liście zesztywnieją i zrobią się ciemnozielone. Taka zmiana miejsca pozwoli roślinie na utworzenie liści bardziej kompaktowych, prostych, sztywnych.
Ciekawostki
Zamiokulkas zamiolistny, w handlu potocznie zwany zamią pojawił się na rynku ogrodniczym na przełomie XX i XXI wieku i szybko stał się hitem. Swoją popularność zawdzięcza niezwykłej urodzie liści i małym wymaganiom co do światła i wilgotności powierza. Dobrze toleruje ogrzewane mieszkania i jest łatwy w uprawie, jeśli uwzględnimy podstawowe potrzeby rośliny.
Należy też zaznaczyć, że zamiokulkasa nazwano w handlu skrótowo zamią. Jednak Zamioculcas i Zamia – to dwie różne rośliny, z których każda należy do innej rodziny i mają rożne wymagania uprawowe.
