Skalnica, Saxifraga
Pochodzenie
Saxifraga należy do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae). Rośliny z rodzaju Saxifraga mają swoich przedstawicieli w rejonach górskich niemal całego świata. Na stokach gór o umiarkowanym klimacie można znaleźć niskie byliny tworzące gęstą darń. Zwarte rozety Saxifragi w sprzyjających warunkach potrafią zadarniać duże przestrzenie zboczy górskich.
Wiele gatunków z rodzaju Saxifraga, zwłaszcza te pochodzące z Pirenejów i wzgórz Irlandii, to cenne zimotrwałe byliny do ogródków skalnych. Gatunek polecany do uprawy w mieszkaniach pochodzi ze wschodniej Azji (Chiny, Japonia).
Gatunki i odmiany
Rodzaj Saxifraga obejmuje około 350 gatunków, ale tylko jeden z nich Saxifraga stolonifera syn. S. sarmentosa (skalnica rozłogowa) jest przystosowany do uprawy jako roślina doniczkowa do mieszkań. Skalnica rozłogowa jest niską byliną o okrągłych lub nieregularnych liściach. Liście z wierzchu ciemnozielone ze srebrnymi nerwami, owłosione, spód liścia i ogonek liściowy są w kolorze czerwonym. Ze środkowej części rozety liściowej wyrastają czerwone nitkowate pędy długości do 50 cm zakończone młodymi roślinkami. Dojrzała, mocno rozbudowana roślina może zakwitnąć. Kwitnie zazwyczaj latem, ze środka rozety wyrasta rozkrzewiony pęd kwiatostanowy z dużą ilością drobnych, białych kwiatuszków przypominających małe gwiazdki.
Wywodząca się z tego gatunku odmiana „Tricolor” ma ciekawe kolorystycznie trójbarwne liście z białymi, zielonymi i czerwonymi paskami. Dodatkowo młode liście mają czerwony odcień, który z czasem zanika. Rośliny z tej odmiany rosną wolniej od roślin z gatunku i słabiej też kwitną.
Gatunek Saxifraga cotyledon tworzy zwarte zielono listne rozety. Rośliny tego gatunku rosną wśród skał w górach Szwajcarii, Norwegii, Islandii i w Pirenejach. Jest to roślina zimotrwała polecana do uprawy w ogrodach. Ze względu na piękne kwiatostany zakwitające bardzo obficie wiosną, czasem taka kwitnąca roślina z tego gatunku sprzedawana jest jako roślina doniczkowa do mieszkań lub na balkony. Przez jakiś czas może być ozdobą mieszkania, jednak po przekwitnięciu powinna być wysadzona do ogrodu.
Pielęgnacja i uprawa
Saxifraga lubi miejsce jasne do półcienistego, odmiana „Tricolor” potrzebuje więcej światła. W okresie wiosny i lata roślina dobrze będzie się czuć w temperaturze pokojowej, od października do lutego powinna przebywać w pomieszczeniu o niższej temperaturze 8-15oC. Odmiana „Tricolor” wymaga wyższych temperatur, dla niej temperatura pokojowa przez cały rok będzie tą właściwą.
Skalnica lubi umiarkowaną wilgotność podłoża. W okresie od pojawienia się pierwszych pędów rozłogowych do sierpnia należy roślinę podlewać systematycznie, ale umiarkowanie. Później podlewanie stopniowo ograniczać dostosowując do panującej temperatury w pomieszczeniu. Zawsze stosując zasadę: lepiej mniej niż za dużo.
Latem i wiosną raz na 2-3 tygodnie podlać niskim stężeniem mieszanki nawozowej dla roślin kwitnących. Roślina nie ma specjalnych wymagań co do wilgotności powietrza, raczej nie należy jej zraszać.
Przesadzać w miarę potrzeby, a najlepiej raz do roku wiosną, dając niewiele większą doniczkę i na dno dobry drenaż. Właściwym podłożem będzie mieszanka ziemi do kwiatów rozluźniona dodatkiem piasku.
Rośliny z tego gatunku rozmnaża się przez ukorzenianie młodych rośli przybyszowych powstających na końcach rozłogów.
Gdzie przechowywać
Jako że Saxifraga tworzy długie zwisające rozłogi z młodymi roślinkami na zakończeniach rozłogowych pędów, to zazwyczaj uprawiana jest w wiszących doniczkach.
Doniczkę z rośliną z gatunku Saxifraga stolonifera należy podwiesić lub postawić na sztucznym podwyższeniu w pobliży okna zachodniego, lub wschodniego, a odmianę „Tricolor” w pobliżu okna południowego lub zachodniego. Saxifraga powinna mieć wokół siebie dużo przestrzeni, tak aby rozety nie dotykały do żadnych przedmiotów, roślin, ścian itp., wtedy będzie się dobrze prezentować i dobrze rosnąć.
Ciekawostki i porady eksperta
Rośliny Saxifragi znane są w Europie już od 1771 roku.
Młode egzemplarze Saxifragi są bardziej ozdobne od starych, dlatego roślinę powinno się często odmładzać z rozet przybyszowych, najlepiej raz na 2-3 lata.
Aby roślinki z rozłóg łatwo się ukorzeniły, nie należy ich przed sadzeniem odcinać od rozłóg, tylko doniczkę ze świeżym podłożem ustawić w bliskiej odległości rośliny matecznej i młode roślinki umieścić w podłożu bez odcinania od pędu rozłogowego. Młoda roślinka połączona z rośliną mateczną podczas ukorzeniania, dalej będzie czerpać substancje odżywcze z matecznika, przez co nie straci na kondycji i szybciej się ukorzeni. Odciąć od rozłogi jak będzie widać, że młody egzemplarz zaczyna rosnąć.
Chcąc uzyskać szybko ładnie rozbudowaną roślinę należy sadzić po 3 młode rozety (tej samej wielkości) do jednej doniczki. Jeśli Saxifraga ma zbyt mało światła, to jej liście stają się miękkie i więdną.
